Lutherse kerk Nieuwe Pekela

De Lutherse gemeente in Pekela is een kleine gemeente die een nauwe samenwerking heeft met de Lutherse gemeente in Winschoten. Daarnaast zijn er gezamenlijke diensten met andere kerken in de omgeving, zoals de Lutherse Kerk in Wildervank, de Hervormde Kerk in Oude Pekela en Gereformeerde Kerk in Nieuwe Pekela. Aanvankelijk kerkten de Lutheranen in en rond de Pekela's nabij Winschoterzijl. Voor de in 1753 gestichte gemeente werd tegen de grens tussen de beide Pekela’s een kerk gebouwd. Op 15 nov. 1758 kopen Jan Harms, Feycke Clock en Harm Jans voor 3.000 gulden van ds. Petrus Mees uit Oude Pekela een huis en veenplaats, gelegen bij het middelste verlaat te Nieuwe Pekela, waarop enkele jaren later de lutherse kerk zal worden gebouwd. Op 22 juli 1762 werd de eerste steen gelegd. De kerk kwam te staan nabij het middelste verlaat. Onder bediening van ds. Wilhelm Gottlieb Jutting werd deze op 28 nov. 1762 ingewijd. Op 3 maart 1790 erkend door de officiële kerkleiding. In 1858 werd een orgel geplaatst, gebouwd door P. van Oeckelen. Op 22 april 1865 werd dit gebouw echter door brand totaal verwoest. Op 17 december 1865 werd aan de A. Westerstraat 1 een nieuwe kerk in gebruik genomen. Het opvallende, aan de voorzijde witte gebouwtje, werd in 1890 voorzien van een toren met twee geledingen en een opengewerkte houten lantaarn. Het gebouw staat op hetzelfde terrein als de vorige kerk, maar verder van de weg af. Het nieuwe Van Oeckelenorgel wordt op 9 aug. 1868 ingewijd.

Op 14 aug. 1938 zijn twee kostbare glas-in-lood ramen, die onlangs door de kinderen van wijlen ds. Jacob Hendrik Bögeholtz, die op 21 april 1912 op de kansel ineenzakte en daar overleed, waren aangeboden, onthuld. De ramen, die ter weerszijden van de kansel zijn aangebracht, bevatten: De ene een busteportret van ds. Bögeholtz met daaronder de woorden „Ter gedachtenis van J.H. Bögeholtz, predikant dezer gemeente van 30 Sept. 1897 - 16 Juni 1901 en van 26 Mei 1905 tot de ure der dood”.

De opstallen van enkele tientallen graven bij de evangelisch lutherse kerk in Nieuwe Pekela zijn zo verwaarloosd, dat zij in 1984 moeten worden opgeruimd. Het gaat voornamelijk om graven van vóór 1930. Wat onder het maaiveld zit, wordt niet weggehaald. Het is voor het eerst in de 90-jarige geschiedenis van het kerkhof, dat een dergelijke opruimactie wordt gehouden.